De afgelopen jaren ontstonden er langs Kanaal Almelo-De Haandrik honderden schadegevallen aan woonhuizen en bedrijfspanden. De schade werd veroorzaakt door werkzaamheden aan het kanaal in opdracht van de provincie Overijssel. Maar waarom moesten die werkzaamheden eigenlijk plaatsvinden? Zijn alle betrokken partijen en inwoners gehoord? En wat voor rol heeft de gemeente gespeeld? De Twenterandse gemeenteraad besloot dat te onderzoeken. De onderzoeksresultaten liggen er nu.
Raadslid Stephan Reusken is voorzitter van de onderzoekscommissie. “We wilden kijken wat we kunnen leren van de manier waarop besluiten zijn genomen”, legt Reusken uit. “Ook met het oog op andere grote projecten die hier de komende tijd gaan spelen, zoals de waterwinning in het Hammerflier en het aanpakken van de N36. Het gaat niet over de uitvoering, maar over het waarom en waarvoor. De werkzaamheden aan het kanaal begonnen in 2011. Maar het besluit om het kanaal geschikt te maken voor veel grotere schepen is al in 2009 genomen door de provincie. Dat besluit is in de jaren daarvóór voorbereid. Daarom hebben we in het onderzoek gekeken naar de periode 1996 tot 2011.”
Conclusies
De conclusies van het raadsonderzoek liegen er niet om. “De opwaardering van het kanaal is vooral economisch gemotiveerd”, aldus Reusken. “Het was volgends de provincie wenselijk, nuttig en noodzakelijk. Er werd veel verwacht van vervoer over water. Risico’s op schade aan panden speelden nauwelijks een rol. Bij het provinciale besluit zijn de gemeente Twenterand en haar inwoners bovendien niet betrokken. De gemeente heeft zelf nagelaten de provincie te bevragen over de risico’s. Alle betrokken partijen hebben onderschat en onvoldoende gekeken naar de mogelijke effecten van de opwaardering van Kanaal Almelo-De Haandrik.”
Aanbevelingen
Wat zijn de belangrijkste aanbevelingen voor toekomstige grootschalige infraprojecten? Reusken: “Daar is het rapport ook helder over. De gemeenteraad moet altijd weten welke belangrijke projecten er spelen in de gemeente. Ook moet vastliggen hoe inwoners erbij betrokken worden, hoe de werkzaamheden gevolgd worden en hoe om wordt gegaan met schade die kan ontstaan. Nog voordat er begonnen wordt met de uitvoering. Bij keuzes die je maakt, moet je altijd de belangen zorgvuldig kunnen afwegen. Het algemeen maatschappelijk belang, maar ook individuele belangen. Die belangen moeten altijd terugkomen in de besluitvorming. Het moet duidelijk zijn waarom je welk besluit neemt.”
Transparantie
Het raadsonderzoek maakt volgens commissievoorzitter Reusken duidelijk dat het bij grote ruimtelijke projecten belangrijk is om met alle betrokken partijen in alle openheid op te trekken. “Niet door te wijzen op regeltjes en systemen”, stelt Reusken. “Maar door de dialoog aan te gaan en samen te zoeken naar antwoorden. Als alles in alle openheid op tafel ligt, dan pas kun je een verstandig besluit nemen. Op dinsdag 4 maart gaan we hierover met elkaar praten als gemeenteraad. Twee weken later besluit de gemeenteraad over het overnemen en uitvoeren van de aanbevelingen.”
Het onderzoek is uitgevoerd in de periode van september 2024 tot en met januari 2025. Het rapport is op dinsdag 4 februari aan de gemeenteraad van Twenterand aangeboden en op dinsdag 18 maart wordt het rapport (met conclusies en aanbevelingen) vastgesteld.
